ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪವಿತ್ರ ಯಾಣ – ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಿನದ ಪ್ರವಾಸ

 📅 ಪ್ರಯಾಣ ದಿನಾಂಕ: 25 ಮಾರ್ಚ್ 2025

👨‍👩‍👧‍👦ಪ್ರಯಾಣ : ನನ್ನ ಪತ್ನಿ ಶ್ರೀಮತಿ, ನನ್ನ ಬಾವ ಗೋಪಿಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ (ನಾದಿನಿ) ಸರಸ್ವತಿ

ಮಣಿಪಾಲದ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಿಂದ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 7 ಗಂಟೆಗೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಯಾಣ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಗೋಪಿಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ ಅವರ ಹೊಸ ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸುಂದರ ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಿದ್ದೆವು. ಬೆಳಗಿನ ತಾಜಾ ಗಾಳಿ, ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಹೊಲಗಳು, ಸಮುದ್ರದ ನೋಟಗಳು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಂತೋಷವನ್ನು ನೀಡಿದವು.

🛕ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭ: ಅನೆಗುಡ್ಡೆ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕುಂಬಾಶಿ

ನಮ್ಮ ಮೊದಲ ನಿಲ್ದಾಣವು ಕುಂಬಾಶಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅನೆಗುಡ್ಡೆ ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಮುಕ್ತಿಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಗಣೇಶನನ್ನು "ಮುಖ್ಯಪ್ರಾಣ ದೇವಸ್ಥಾನ" ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ದೇವಾಲಯದ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಪ್ರಕಾರ, ಅಗಸ್ತ್ಯ ಋಷಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಯಾಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಕುಂಬಾಸುರ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನು ತೊಂದರೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಭೀಮನಿಗೆ ಗಣೇಶನು ದಿವ್ಯ ಖಡ್ಗವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು, ಅದರಿಂದ ಕುಂಬಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆ ನಂತರದಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳವು ಪವಿತ್ರವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಶಾಂತ ವಾತಾವರಣವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 17 ರಲ್ಲಿ ಹೆದ್ದಾರಿಯಿಂದ 1 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವುದೇ ಆನೆಗುಡ್ಡೆ. ಆನೆಗುಡ್ಡೆ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಬಹು ಪ್ರಸಿದ್ದ ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ವಿನಾಯಕನ ದರ್ಶನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ದವಾದ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಕೂಡ ಒಂದು. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಪರಶುರಾಮ ಮಹರ್ಷಿಯ ಸೃಷ್ಟಿಯೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವಿರುವ ಸ್ಥಳವು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಶಾಂತತೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ನಾಗಾಚಲ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಹಾಗೂ ಇತರ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ವಿನಾಯಕನ ಸನ್ನಿದಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಅನ್ನದಾನ ಸೇವೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ಜನರು ತಮ್ಮ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಜನರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು "ಮುಕ್ತಿ ಸ್ತಲಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಂದರೆ "ನೀವು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸ್ಥಳ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹ ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಚತುರ್ಬುಜದಲ್ಲಿ (4 ತೋಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ) ದೊಡ್ಡ ಬಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಕವಚದಿಂದ ಆವೃತವಾದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ವಿನಾಯಕನನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎರಡು ತೋಳುಗಳು "ವರದ ಹಸ್ತ" ವರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಕೈಗಳು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ದೇಗುಲದ ಸುತ್ತಲೂ ಭಾರ್ಗವ ಪುರಾಣದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳಿವೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿನಾಯಕ ರ್ಮೂತಿಯು ನಿಂತಿರುವ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಿಗೆ ದರ್ಶನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುತ್ತಾನೆ. ರ್ಮೂತಿಯ ನಾಲ್ಕು ಹಸ್ತದಲ್ಲಿ ಎರಡು "ವರದ ಹಸ್ತ"ವು ಭಕ್ತರು ಬೇಡಿದ ವರಗಳನ್ನು ಕೊಡಲೂ, ಇನ್ನೆರೆಡು ಹಸ್ತವು ಶರಣಾಗತಿಯಾಗಿರ ಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

🍽️ಉಡುಪಿ ಶೈಲಿಯ ಸವಿರುಚಿ ಉಪಹಾರ - ಪಾಕಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ

ದೇವಾಲಯದ ದರ್ಶನದ ನಂತರ, ನಾವು ಕುಂಬಾಶಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪಾಕಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಹಾರ ಸೇವಿಸಲಾಯಿತು. ಉಡುಪಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ "ಮಿನಿ ಬ್ರೇಕ್‌ಫಾಸ್ಟ್" ನಲ್ಲಿ ಇಡ್ಲಿ, ಟೊಮೆಟೋ ಬಾತ್, ಕೇಸರಿ ಬಾತ್, ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ, ವಡೆ, ಸಾಂಬಾರ್, ಚಟ್ನಿ ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ಸೇರಿತ್ತು. ಈ ಸವಿರುಚಿಯ ಉಪಹಾರವು ನಮ್ಮ ದಿನದ ಆರಂಭವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಧುರಗೊಳಿಸಿತು.

🌊 ಮರಾವಂತೆ ಬೀಚ್ ಮತ್ತು ಸೌಪರ್ಣಿಕಾ ನದಿ

ಮುಂದೆ ನಾವು ಮರವಂತೆ ಬೀಚ್ನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಸಮುದ್ರದ ಸುಂದರತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದೆವು. ಇಲ್ಲಿ ಅರೆಬಿ ಸಮುದ್ರವು ಒಂದು ಕಡೆ ಮತ್ತು ಸೌಪರ್ಣಿಕಾ ನದಿ ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸೌಪರ್ಣಿಕಾ ನದಿಯ ಹೆಸರು ಗರುಡನಿಂದ (ಸುಪರ್ಣ) ಬಂದಿದ್ದು, ಗರುಡನು ಇಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರದ ತಾಜಾ ಗಾಳಿ, ಬಂಗಾರದಂತಹ ಮರಳು ಮತ್ತು ನದಿಯ ಶಾಂತ ಹರಿವು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದವು.

🙏 ಮುರುಡೇಶ್ವರದ ಭವ್ಯ ಶಿವ ಪ್ರತಿಮೆ

ನಂತರ ನಾವು ಮುರುಡೇಶ್ವರಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದೆವು. ಇಲ್ಲಿ 123 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಶಿವನ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ, ಇದು ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಎತ್ತರದ ಶಿವ ಪ್ರತಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಕಂದುಕ ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದು, ಮೂರು ಕಡೆ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಆವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮುರುಡೇಶ್ವರವು ರಾಮಾಯಣದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ರಾವಣನು ಆತ್ಮಲಿಂಗವನ್ನು ಇಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಇಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಶಾಂತ ವಾತಾವರಣ, ಪ್ರತಿಮೆಯ ಕೆಳಗಿನ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತುಂಬಿದೆ.

ಮುರುಡೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ರಾವಣ, ಶಿವ ಮತ್ತು ಲಿಂಗದ ಉದ್ಭವದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

🛕 ಇಡಗುಂಜಿ ಮಹಾಗಣಪತಿ – ಶಾಂತಿಯ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ನಿಲ್ದಾಣ

ಮುಂದೆ ನಾವು ಇಡಗುಂಜಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದೆವು. ಇಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮೂರ್ತಿ ಇದೆ, ಇದು ನಿಂತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮೋದಕ ಹಿಡಿದಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು 1,500 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಥದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ.

🏞️ ನೆನಪಿನ ಹೊನ್ನಾವರ

ಎಸ್‌ಡಿಎಂ ಕಾಲೇಜು, ಶರಾವತಿ ಸೇತುವೆ, ಕರ್ನಲ್ ಬೆಟ್ಟ – ಹಳೆಯ ನೆನಪುಗಳ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ನೋಟ.

ಹೋನ್ನಾವರ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ನಾನು ನನ್ನ ಬೋಧಕ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಎಸ್‌ಡಿಎಂ ಕಾಲೇಜು ನೆನಪಾಯಿತು. ಈಗ ನಗರವು ಬದಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಶರಾವತಿ ಸೇತುವೆ, ಕರ್ನಲ್ ಬೆಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಕಿ ರೈಲು ಮಾರ್ಗ ಇನ್ನೂ ನನ್ನ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿವೆ.

ಯಾನ ಶಿಲಾ ಗುಹೆಗಳು – ಪೌರಾಣಿಕತೆಯ ಜೀವಂತ ಉದಾಹರಣೆ

ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 1 ಗಂಟೆಗೆ, ನಾವು ಸಹ್ಯಾದ್ರಿಗಳ ದಟ್ಟ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಯಾಣ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಿದೆವು. ಒಂದು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ನಡೆದು, ನಾವು ಎರಡು ಭಾರೀ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಬಂದೆವು – ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರ ಮತ್ತು ಮೋಹಿನಿ ಶಿಖರ, ಕ್ರಮವಾಗಿ 120 ಮತ್ತು 90 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದವು.

ಯಾಣವು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಬಸ್ಮಾಸುರನು ಶಿವನಿಂದ ವರ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಶಿವನನ್ನೇ ಬಲಿ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಶಿವನು ಅಡಗಿದನು, ನಂತರ ವಿಷ್ಣು ಮೋಹಿನಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದು, ಬಸ್ಮಾಸುರನನ್ನು ತನ್ನ ತಲೆಗೆ ಕೈ ಹಾಕುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ಅವನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದನು.

ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರವು ಬಸ್ಮಾಸುರನ ಸಂಹಾರದ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶಿಖರದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಕೃತಿಕ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿದೆ ಶಿವ ಲಿಂಗ, ಅಲ್ಲಿ ನೀರು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಮೇಲಿನಿಂದ ಹನಿಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಸ್ಥಳದ ಮಿಸ್ಟಿಕ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಯಾಣ ದಟ್ಟವಾದ ಕಲ್ಲು ಬಂಡೆ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಹಳ್ಳಿ. ಇದು ಕುಮಟಾ ತಾಲೂಕು ಉತ್ತರಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಇದು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲೊಂದು. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಇದು ಸಿರ್ಸಿ ಇಂದ 45 ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಕುಮಟಾದಿಂದ 31 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಕಾರವಾರದಿಂದ 60 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಅಂಕೋಲಾದಿಂದ 56 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಇದೆ. ಗೋಕರ್ಣ ಕ್ರಾಸ್‌ನಿಂದ 39 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಯಾಣದ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರ ಮತ್ತು ಮೊಹಿನಿ ಶಿಖರ ಈ ಎರಡು ಶಿಖರಗಳು ಕಡಿದಾದ ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರವು ೧೨೦ ಮೀಟರ್(೩೯೦ಅಡಿ) ಎತ್ತರವಿದೆ. ಮೋಹಿನಿ ಶಿಖರವು 90 ಮೀಟರ್ (300 ಅಡಿ) ಎತ್ತರವಿದೆ. ಯಾಣದ ಶಿಖರ (ದೇವಾಲಯ) ವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹಿರಿಬಂಡೆ 120 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಾದ ಸುಮಾರು ಅಷ್ಟೇ ಅಗಲವಾದ ನೆಲ-ಮುಗಿಲನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಕಪ್ಪು ಪರದೆಯಂತೆ ಬೃಹದಾಕಾರದ ಶಿಲಾ ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಈ ಬಂಡೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೀಳು ಇದ್ದು ನೆತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಜಲ ಸಂಚಯವಿದೆ. ಈ ಬಂಡೆಯ ಸೀಳಿನ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ತಾನಾಗಿ ಮೂಡಿನಿಂತ ಭೈರವೇಶ್ವಲಿಂಗ ಎರಡು ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ. ಈ ಲಿಂಗದ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಅಂಗುಲ ಗಾತ್ರದ ನೀರು ಮೇಲಿನಿಂದ ಒಸರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಸ್ಕಂದಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಯಾಣದ ಕತೆ ನಿರೂಪಿತವಾಗಿದೆ. ಭಸ್ಮಾಸುರ ಈಶ್ವರನಿಂದ ಉರಿಹಸ್ತದ ವರ ಪಡೆದು ಕೊನೆಗೆ ಈಶ್ವರನನ್ನೇ ಸುಡುವುದಾಗಿ ಅಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡು ನಡೆದಾಗ ಭೈರವೇಶ್ವರನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವು ಮೋಹಿನಿಯಾಗಿ ಬಂದು ಭಸ್ಮಾಸುರನನ್ನು ಒಲಿಸಿ ಕುಣಿಸಿ ಅವನ ಹಸ್ತವನ್ನೆ ಅವನ ತಲೆಯ ಮೇಲಿರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿ ಭಸ್ಮಾಸುರನನ್ನು ಭಸ್ಮ ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳವಿದೆಂದು ಪ್ರತೀತಿ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನ ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ದಂಡಿತೀರ್ಥದ ನೀರನ್ನು ತಂದು ಗೋಕರ್ಣದ ಮಹಾಬಲೇಶ್ವರನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಯಾಣದ ಈ ಎರಡು ಶಿಖರಗಳು ಏಕಶಿಲೆಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶವು ಹಳ್ಳ, ದಿಣ್ಣೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಮೊದಲನೆ ನಿಖರವಾದ ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರವು 3 ಮೀಟರ್ ತಳದಿಂದ ಇದ್ದು ಗುಹೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಚಂಡಿಕಾ ದೇವಿಯ ಕಂಚಿನ ಮೂರ್ತಿ ಇದೆ. ಈ ಶಿಖರದ ಮತ್ತೂಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಚಂಡಿಹೊಳೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ನದೀ ಮುಂದೆ ಉಪ್ಪಿನಪಟ್ಟಣ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಘನಾಶಿನಿ ನದಿಯನ್ನು ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಗಮವನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯರು ಗಂಗೋದ್ಬವ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಸರಿಯಾಗಿ ಸುಮಾರು 12 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರುವ ವಿಭೂತಿ ಪಾಲ್ಸ್ ಜಲಪಾತ ಇದೆ. ಈ ಜಲಪಾತವು 150 ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇದೆ‌.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕೃತ ಅಧಿಕಾರಿ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಬುಚಮನ್ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ೧೮೦೧ರಲ್ಲಿ ಈ ಜಾಗವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ. ಅವನ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 10 ಸಾವಿರ. 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಮ್ಮೂರಮಂದಾರಹೂವೇ ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸ್ಥಳವು ರಾಕ್ಷಸ ಭಸ್ಮಾಸುರನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕೊನೆಗಾಣಿಸಿದ ಸ್ಥಳ. ಭಸ್ಮಾಸುರನು ಶಿವನಿಂದ(ಈಶ್ವರ) ಒಂದು ಅಪರೂಪವಾದ ವರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಆ ವರವೇನೆಂದರೆ ತಾನು(ಭಸ್ಮಾಸುರ) ಯಾರ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೈ ಇಡುವೆನೋ ಅವರು ಸುಟ್ಟು ಭಸ್ಮವಾಗಬೇಕು. ಭಸ್ಮಾಸುರನು ತನಗೆ ದೂರೆತ ಈ ವರದ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲು ಸ್ವತಹ ಶಿವನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆಯೆ ಕೈ ಇಡಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಾನೆ, ಇದನ್ನರಿತ ಪರಶಿವ ಭಸ್ಮಾಸುರನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಓಡಿಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಭಸ್ಮಾಸುರನು ಶಿವನನ್ನು ಬಿಡದೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭಸ್ಮಾಸುರನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ಶಿವ ನೇರವಾಗಿ ವಿಷ್ಣು ವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಭೇಟಿಯಾಗಿ ನಡೆದ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸಹಾಯ ಬೇಡುತ್ತಾನೆ. ವಿಷ್ಣುವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿ ಸುಂದರ ಕನ್ಯೆಯ ರೂಪತಾಳುತ್ತಾನೆ. ಆ ಸುಂದರ ಕನ್ಯೆಯ ಹೆಸರೇ ಮೋಹಿನಿ, ಮೋಹಿನಿ ರೂಪತಾಳಿದ ವಿಷ್ಣುವು ಭಸ್ಮಾಸುರನನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ಪುರದ್ರುಪ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಮೋಹಿತಗೂಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೋಹಿನಿಯ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಮೋಹಗೊಂಡ ಭಸ್ಮಾಸುರ ಮೋಹಿನಿಗೆ ತಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ವರಿಸುದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ ಆಗ ಮೋಹಿನಿಯು ನಾನು ನನ್ನನ್ನು ವರಿಸಬೇಕಾದರೆ ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳು ಇವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಭಸ್ಮಾಸುರ ನಿನ್ನ ಷರತ್ತುಗಳು ಏನೇ ಇದ್ದರೂ ನನ್ನ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಮೋಹಿನಿ ಭಸ್ಮಾಸುರನಿಗೆ "ನಾನು ನರ್ತಿಸಿದ ಹಾಗೆಯೆ ನರ್ತಿಸಬೇಕು" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಭಸ್ಮಾಸುರ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೋಹಿನಿ ನರ್ತಿಸುತ್ತಾ ನರ್ತಿಸುತ್ತಾ ಒಂದು ಸಾರಿ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೈ ಇಡುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಮೋಹಿನಿಯ ಮೋಹದ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ನೃತ್ಯದ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಿ ಭಸ್ಮಾಸುರ ತನಗರಿವಿಲ್ಲದೆ ತನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೈ ಇಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ತಕ್ಷಣ ಭಸ್ಮಾಸುರ ಭಸ್ಮವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಅಂದು ನಡೆದ ಆ ಘಟನೆಯ ಸ್ಥಳವೆ ಯಾಣ.

ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಬೆಂಕಿ ಬಹಳ ತೀವ್ರವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಂಡೆಗಳ ರಚನೆಯಾಯಿತು ಎಂಬುದು ನಂಬಿಕೆ. ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ನಡೆದ ಬೂದಿ(ಭಸ್ಮ) ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ದೂಡ್ಡದಿರುವ ಶಿಖರವನ್ನು ಭೈರವೇಶ್ವರ ಶಿಖರ (ಶಿವ) ಎಂದೂ, ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಶಿಖರವನ್ನು ಮೋಹಿನಿ ಶಿಖರ (ಮೋಹಿನಿ/ವಿಷ್ಣು) ಎಂದೂ ಕರೆದರು. ನಂತರ ಇಲ್ಲಿ ಪಾರ್ವತಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಗುಹೆಗಳು ಇವೆ

ಇನ್ನೊಂದು ಗಾದೆಮಾತು ಸಹ ಇದೆ ಅದೆಂದರೆ,

"ಸೊಕ್ಕಿದ್ದವನು ಯಾಣಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ; ರೊಕ್ಕಿದ್ದವನು ಗೋಕರ್ಣಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ."

ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯರು ಈ ಪ್ರದೇಶದವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶ ಉತ್ತರಕನ್ನಡದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವು ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತದ ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯದ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳ ಎನ್ನಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

 

🍛 ಕಾಡಿನ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ಊಟ

 

ಯಾಣದ ದಟ್ಟ ಕಾಡಿನ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ನ‌ನ್ನ ಬಾವ ಗೋಪಿಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ ಹಾಗೂ ಸರಸ್ವತಿ ತಯಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಸರಳವಾದ ಆದರೆ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಭೋಜನವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸಿದೆವು. ಬಿಸಿ ಬಿಸಿ ಅನ್ನ, ಸಾಂಬಾರ್, ರಸಂ, ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ, ಮೊಸರು ಮತ್ತು ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಹಾಗೂ ಚಕ್ಕುಲಿ – ಇವುಗಳನ್ನು ಕಾಡಿನ ನೀರವ ಮೌನತೆಯಲ್ಲಿ ತಿನ್ನುವುದು ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಆಡುವ ಶಬ್ದವಿಲ್ಲ, ವಾಹನಗಳ ಗದ್ದಲವಿಲ್ಲ – ಇಂತಹ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ತಿನ್ನುವ ಭೋಜನಕ್ಕೆ ಬೇರೇನಾದರೂ ಸಾಟಿ ಇರಬಹುದೆ?

ಸಾಧಾರಣ ಊಟದ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಪ್ರಕೃತಿಕ ಶಾಂತತೆ – ಈ ಎರಡು ಸಂಗತಿಗಳು ಸೇರಿ ಆ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಜೀವನದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ನೆನಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಮಾಡಿತು.

☕ ಮಳೆಯಲಿ ಸಂಜೆಯ ಟಿಫಿನ್ – ಪಾಕಶಾಲೆ

ಭೋಜನದ ನಂತರ ನಾವು ಬಂದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಪುನ ಹಿಂದೆ ಬಂದೆವು. ಸಂಜೆ ವೇಳೆಗೆ ಮುರುಡೇಶ್ವರ ಪಾಕಶಾಲೆ ಹೋಟೆಲಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಬಸಿ ಗೋಳಿಬಜೆ ತಿನ್ನಲು ಕಾರನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದೆವು. ಗುಡುಗು ಮಳೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ನಾವು ಬಿಸಿ ಬಿಸಿ ಕಾಫಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಹಸಿವು ತಣಿಸಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮುಂದುವರಿಸಿದೆವು. ಹೊಸ ಮಳೆ ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿದ ಪರಿಮಳ, ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾ – ಈ ಎಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮ ದಿನದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮಾಡಿತು. ನಾವು ಸಂಜೆ ಸುಮಾರು ರಾತ್ರಿಯ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಮಣಿಪಾಲಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆವು.

ಈ ಒಂದು ದಿನದ ಪ್ರವಾಸ ಕೇವಲ ಸ್ಥಳ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧ, ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ತಲೆಸೂರಿಸುವ ಅನುಭವ, ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೆನಪುಗಳ ಪರಂಪರೆ ಆಗಿತ್ತು.

ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಆಕಾಶಚುಂಬಿ ಶಿಲಾ ಸ್ಥಂಭಗಳವರೆಗೆ, ದೇವಾಲಯದ ಪಾನಕದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕಾಡಿನ ದಾರಿಗಳವರೆಗೆ – ಇವು ಎಲ್ಲಾ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ಜೈವವೈವಿಧ್ಯದ ವೈಭವವನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದಿಟ್ಟವು.

💭 ಮೌಲ್ಯ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ

"ಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾವಿತ್ರ್ಯವಿದೆ, ಪೌರಾಣಿಕತೆ ಇದೆ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಚನೆಯಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನೀವು ಕೇವಲ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು!"

ಯಾಣವು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಶ್ರುತ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ – ಇದು ಸಾಹಸವನ್ನು ಹುಡುಕುವವರಿಗೂ, ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವ ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಇತಿಹಾಸಾಸಕ್ತರಾಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರೂ ಅಥವಾ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಯಾಣ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲಿನ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶವು ನಿಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬಲ್ಲದು – ಅದು ಕೂಡ ಕೇವಲ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ!

ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯಾಣದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣ ನನ್ನ ಬಾವ ಗೋಪಿ ಹಾಗೂ ಸರಸ್ವತಿ. ಅವರ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾದ ಯೋಜನೆಯಂತೆ ಇದು ರೂಪುಗೊಂಡಿತ್ತು.